Ken je dat? Dat je een woord hoort en er spontaan loslatende vullingen of jeuk van krijgt? Iedereen heeft ze wel, die jeukwoorden. En heel Nederland mag stemmen op het meest vervelende jeukwoord van het jaar. Op Wegmetdatwoord.org kun je stemmen en wordt de uitslag op 7 december bekend gemaakt!

Jeukwoorden in het dagelijks leven

Ik vind de Nederlandse taal geweldig. Woorden zijn leuk en geven een tekst kleur. Maar uiteraard heb ik ook woorden waar ik spontaan van ga schuimbekken;

• Ding. ‘Is dit een ding?’ of ‘Dat is echt jouw ding.’ De eerste zin durf ik niet eens te vertalen in normaal Nederlands. Gebruik het gewoon niet; het is zo’n containerbegrip en nietszeggend. De tweede zin kan ik nog vertalen in ‘Dat is echt jouw potje thee [de truttige variant]’/’Dat is echt jouw hobby’.
• M’n mannetje/m’n vrouwtje/de vrouwtjes. ‘Het liefst een verlovingsring met diamant, want dat vinden vrouwtjes leuk.’ Ik vind het af en toe klinken alsof vrouwen simpele zielen zijn. En ‘m’n vrouwtje/mannetje’ vind ik zo… infantiel klinken. En het wordt nog erger als de vrouw of man in kwestie twee meter lang blijkt te zijn. Kom op, zeg!
• Dinnetje. Dan heb je het als 40-jarige over een vrouw van 36. Als je 12 bent is dit misschien nog door de vingers te zien, maar niet als je 40 bent.
• Eurocent. Ehm… hoe lang hebben we al de euro? Zeg gewoon ‘cent’. Zijn twee lettergrepen minder.
• Vorkje prikken. En wat nou als ik met stokjes eet? Al met al, het klinkt voor geen meter!
• Kids. Weer zo’n vreselijke poging om hip te zijn. Nou, het is je weer niet gelukt. Ik krijg er spontaan uitslag van. De jaren ’80 roepen, ze willen hun hippe jeukwoord terug!
• Mensenmens. Weer een containerbegrip. Dit woord heeft de kracht om zoveel en zo weinig tegelijk te kunnen zeggen. Ik werd een jaar geleden ook een ‘mensenmens’ gevonden, maar mijn vrouw had in de gaten dat ik me ergerde aan de term. En wanneer ben je blijkbaar een mensenmens en geen hondenmens? Als het jou om het karakter van de mens gaat en niet om wat het omhulsel is. Dat is mij verteld. Ik gebruik het niet.
• Mevrouwtje. Als je me ‘mevrouwtje’ gaat noemen, ben je de kalme mevrouw Tok kwijt. Het is heel denigrerend, vooral autogarages en telefoonverkopers hebben er een handje van. Reken er maar op dat ik je ‘kereltje’ noem.
• ‘De gouden medaille’ en andere managerstaal. De rillingen lopen nu al over mijn rug. Stop er gewoon mee.
• Die eeuwige verkleinwoordjes (ha, nu doe ik het ook). Het klinkt niet gezellig, maar alsof je tegen een kind zit te praten. Geen wijntjes (oh, je bedoelt die vloeistof die je zojuist in halveliterglazen hebt gedaan?), geen hondjes (oh, je herdershond? Ik dacht dat je het over chihuahua’s had) en al helemaal geen centjes (ik ben geen 3 meer)!

Ik heb er vast nog meer. Mijn vrouw weet ze waarschijnlijk allemaal; ze plaagt me met jeukwoorden.

Woord van het Jaar

Natuurlijk heb ik ook woorden die ik leuk vind. Woorden met acconsonantie¹ zoals cryptokoorts, breinblubber en sjoemelsoftware vind ik prachtig. Ik mag dan overkomen als een stuk chagrijn, maar ik vind de Nederlandse taal echt heel erg divers en poëtisch. Ik vind de storm aan Engelse woorden (manager, living) overbodig; genoeg Nederlandse alternatieven.

Wist je dat je op het Woord van het Jaar kunt stemmen? Hier kun je stemmen, helaas alleen met een Facebookprofiel.

^{1. Medeklinkerrijm}